امروز میخوایم درباره آخرین گام تو مسیر پر پیچ و خم کنکور صحبت کنیم. انتخاب رشته، آخرین مرحله کنکوری بودن شماست و باید بگیم جدای از اینکه تو این مسیر چه قدر به برنامه‌هاتون عمل کردید، تو آزمونا چه نتایجی آوردید و به طور کلی چه قدر تلاش کردید، این مرحله توی سفر کنکوری‌تون، مهم‌ترینه. پس با ما همراه باشید تا درباره هر چیزی که نیازه درباره انتخاب رشته کنکور بدونید، صحبت کنیم.
زمان انتخاب رشته
سازمان سنجش هر سال بعد از اعلام نتایج اولیه که همون رتبه‌ها در درصدهای شماست، دفترچه انتخاب رشته رو در اختیارتون قرار میده که میتونید اونو از سایتش دریافت کنید. معمولاً اعلام نتایج اولیه تو نیمه دوم مرداد صورت میگیره و از همون زمان، شما باید انتخاب رشته کنکور رو شروع کنید. توجه کنید با این که کنکور امسال توی دو نوبت برگزار میشه، اما انتخاب رشته مثل سالای پیش فقط یه نوبت برگزار میشه و هر دو گروه داوطلب دو دوره، اواخر مرداد ماه قراره انتخاب رشته کنن. نکته دیگه درباره زمان انتخاب رشته کنکور اینه که شما پنج روز برای تکمیل لیست خودتون مهلت دارید که احتمالاً با توجه به سالای گذشته، این مهلت چند روزی هم تمدید بشه تا کسایی که نتونستن انتخاب رشته کنن، فرصت دوباره برای این کار داشته باشن.
بررسی کارنامه
سازمان سنجش توی کارنامه داوطلبا اطلاعات مهمی رو گنجونده که برای داشتن یک انتخاب رشته درست و اصولی، باید دقت کافی به همه این اطلاعات داشته باشین. اولین بخش کارنامه، مشخصات و اطلاعات شخصیتونه. تو این بخش، استان، ناحیه و قطب بومی شما نمایش داده شه که توجه به این موارد توی انتخاب محل رشته تاثیر زیادی داره، به این صورت که شما توی مناطق بومی خودتون شانس بیشتری واسه قبولی دارین.
سازمان سنجش امتیاز ویژه‌ای برای داوطلبای بومی در نظر گرفته، به این صورت که اگه شما واسه رشته‌هایی که کمتر متقاضی دارن توی مناطق بومی خودتون اقدام کنین شانس بیشتری خواهین داشت، چون ظرفیت این رشته‌ها هشتاد درصدشون متعلق به افراد بومی و فقط بیست درصدشون به افراد غیر بومی اختصاص داده شدن. هدف سازمان سنجش از این سیاست این بوده که بیشتر داوطلبا توی شهر و استان خودتون تحصیل کنند و متحمل خرج‌های اضافی برای سفر به یه استان دیگه و تحصیل تو اونجا نشن. البته واسه رشته‌های پرطرفدار مثل دکتری‌های پیوسته پزشکی، دندون پزشکی و داروسازی این درصد فرق داره و شصت درصد به افراد بومی اختصاص داده شده.
توی قسمت سهمیه‌ها، به شما یکی از سهمیه‌های مناطق یک، دو، سه، ایثارگران 5 و 25 درصد، رزمندگان یا خانواده شهدا اختصاص داده شده. رتبه شما با توجه به گروه سهمیه‌ای مخصوص خودتون داده شده. تو این مقاله مفصل درباره انواع سهمیه‌ها هم توضیح خواهیم داد. اما مهم‌ترین قسمت کارنامه شما، رتبه و ترازیه که شما کسب کردین. یکی از فرق‌های اساسی کنکور امسال با پارسال، حذف شدن زیرگروه‌هاست. تو سالای گذشته، مثلاً اگه شما دانش آموز تجربی بودین و میخواستین واسه داروسازی اقدام کنین، باید رتبه و تراز زیرگروه 2 رو نگاه میکردین در حالی که برای پزشکی و دندون پزشکی، رتبه زیرگروه یک واسه شما مهم بود. الان دیگه خبری از این زیرگروها نیست و فقط رتبه توی سهمیه نهایی و رتبه کشوری شما توی انتخاب رشته کنکور اهمیت داره.
چطوری باید انتخاب رشته کنیم؟
انتخاب رشته کنکور کاملاً به صورت اینترنتی انجام میشه و شما برای پر کردن لیست رشته‌هایی که دوست دارین، باید به sanjesh.org مراجعه کنین. حواستون باشه که این، لینک رسمی سازمان سنجش آموزش کشوره و موقع انتخاب رشته از همین لینک باید استفاده کنین، چون ممکنه یک سری سایت‌های مشابه دیگه وجود داشته باشن که اونا تقلبی هستن.
بعد از وارد شدن به سایت، توی موارد سمت راست صفحه، روی گزینه «سراسری» کلیک کنید. حالا توی صفحه جدید باز شده، روی عبارت «انتخاب رشته های تحصیلی آزمون سراسری 1402» کلیک کنید. مواردی که تو صفحه جدید باز میشه رو به دقت بخونید و بعد، پایین صفحه روی کادر کنار عبارت «اطلاعیه های دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری سال 1402 را مطالعه نموده ام» بزنید و سپس با انتخاب گزینه « تایید و ادامه – گام بعدی» به صفحه بعد برید.
تو اینجا میتونید با انتخاب یکی از سه تا روش، وارد سامانه انتخاب رشته مخصوص خودتون بشید. یه روش، ورود با کد ملی یا شماره شناسنامه و سریال ثبت نام 12 رقمی، یک روش شماره پرونده و روش دیگه شماره رهگیری 16 رقمی ثبت نامه. وقتی یکی از این موارد رو پر کردید، روی عبارت «ورود به سیستم» کلیک کنید.
تو صفحه جدید یه فرم میبینید که باید توش معدل دیپلم و سوابق تحصیلیتون رو درج کنین. حواستون باشه که اطلاعات این قسمت رو کاملاً درست وارد کنید تا بعداً براتون توی انتخاب رشته کنکور مشکلی پیش نیاد. بعد از پر کردن فیلدهای مورد نیاز، روی دکمه تایید و ادامه کلیک کنید. حالا وارد صفحه مخصوص انتخاب رشته شدید و باید طبق اطلاعات موجود توی دفترچه، کدرشته‌هایی که میخواید رو به ترتیب توی لیست بنویسید. این نکته رو هم بگیم که اگه داوطلب کنکور تجربی هستین، واسه انتخاب رشته‌های پزشکی، دندون پزشکی و داروسازی دانشگاه آزاد، باید از همین سامانه استفاده کنین.
مطلب مرتبط: مشاوره کنکور
دفترچه انتخاب رشته چیه و چه اطلاعاتی توش داره؟
شما واسه اینکه اطلاعات مربوط به هر دانشگاه، رشته‌هایی که اون دانشگاه داره و ظرفیتش، باید دفترچه انتخاب رشته کنکور رو داشته باشید و کدهایی که توی اون وجود داره وارد لیست انتخاب رشته کنین. هنوز دفترچه مربوط به کنکور دی 1401 و تیر 1402 منتشر نشده ولی پیشنهاد میکنیم واسه آشنایی نسبی با این دفترچه، نمونه سال‌های گذشته رو از سایت سنجش دانلود کنین و ببینین.
سهمیه‌های کنکور چی هستن و چه تاثیری توی قبولی دارن؟
همون طور که گفتیم، توی کارنامه کنکورتون میبینید که رتبه شما توی یک سهمیه خاصی مشخص شده. این سهمیه‌ها به طور کلی سه دسته دارن که هر کدوم رو اینجا براتون مفصل توضیح میدیم.
دسته اول، سهمیه مناطق هستن که اکثر داوطلبا یکی از اونا رو انتخاب میکنن. این که شما کجا مدرک تحصیلی سه سال آخر دبیرستان رو گرفتید، ملاک اصلی انتخاب بین مناطق 1، 2 و 3 هست. اگر شما خارج از کشور تحصیل کردید، سهمیه منطقه 3 بهتون تعلق میگیره. داوطلبای منطقه سه کمی شانس بیشتری واسه قبولی دارن چون که امکانات آموزشی این منطقه نسبت به مناطق 1 و 2 پایین‌تر بوده.
دسته دوم، سهمیه مناطق محرومه. با توجه به جدیدترین مصوبه، 40 درصد ظرفیت دانشگاهای روزانه ناحیه‌ای، قطبی و کشوری تو یک سری از استان‌ها، به داوطلبای همون استان اختصاص داده میشه. ایلام، بوشهر، سیستان و بلوچستان، چهار محال و بختیاری، کرمانشاه، کردستان، کهگیلویه و بویر احمد، لرستان و هرمزگان این استان‌ها هستن.
دسته سوم مربوط به سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهداست. 25 درصد ظرفیت دانشگاها، به رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا اختصاص داده شده و شما طبق شرایطی که دارین، میتونین از این سهمیه استفاده کنین که شانس قبولیتونو خیلی بالا میبره. سهمیه جدید 5 درصد هم به جانبازان زیر 25 درصد و همسر و فرزنداشون تعلق میگیره. این سهمیه چندان شانس قبولی شمارو بالا نمیبره و فرق زیادی با سهمیه مناطق نداره.
انواع دوره‌های مختلف توی انتخاب رشته کنکور
هر کدوم از دانشگاهای کشور به دوره خاصی اختصاص دارن که اینجا براتون هر کدوم از این دوره‌ها رو توضیح میدیم تا توی انتخاب رشته کنکور بدونین معنی این کلمه‌های دفترچه چیه.
مطلب مرتبط: برنامه ریزی کنکور
روزانه
اصلی‌ترین بخش ظرفیت دانشگاه‌ها به این دوره اختصاص داره. تو این دوره، شما به طور رایگان تحصیل می‌کنید اما به دولت متعهد میشید که بعد از تموم شدن درس‌تون، مشغول به کار بشید. مدت زمان کار این تعهد هم بستگی به منطقه قبولی‌تون داره. تا زمانی که به این تعهد عمل نکنین، ریزنمرات و مدرک اصلی‌تون رو نمی‌تونید بگیرید، مگه اینکه هزینه تحصیل و تعهد رو به صورت یک جا بپردازید.
دانشگاه‌های این دوره وظیفه دارن که برای شما خوابگاه در نظر بگیرن و اکثراً وام دانشجویی هم بهتون میدن. یه نکته مهم درباره دانشگاه روزانه اینه شما قبلاً وقتی تو این دوره قبول می‌شدین و دوباره کنکور میدادین، دیگه سال بعد از انتخاب این دوره محروم بودین اما این قانون برداشته شده.
شبانه
دوره‌های شبانه توی همون دانشگاه‌های دوره‌های روزانه برگزار میشن و 25 درصد ظرفیت این دانشگاه‌ها رو به خودشون اختصاص میدن. شما با درس خوندن تو دوره شبانه باید شهریه بپردازید پس توی انتخاب رشته کنکور به این مساله توجه کنید. همچنین، دانشگاه برخلاف دوره روزانه، وظیفه نداره براتون امکانات رفاهی مثل خوابگاه در نظر بگیره. اگه شما توی دانشگاه شبانه تحصیل کنین، مدرکتون از اون دانشگاه، با دانشجوهای دوره روزانه هیچ فرقی نداره و فقط تایم کلاساتون با هم تفاوت داره.
پردیس خودگردان
این دوره که قبلاً بهش بین الملل هم میگفتن، بخش پولی دانشگاهای دولتیه، یعنی شما موظف هستین که بابت هر ترم تحصیل، به دانشگاه شهریه بدین. نکته مهم درباره پردیس خودگردان که تو انتخاب رشته کنکور باید بهش توجه کنین اینه که مدرک شما اینجا هم هیچ فرقی با دانشجوهای روزانه نداره و فقط اسم پردیس خودگردان توی مدرک اومده.
مجازی
اگر شاغل هستین و یا به هر دلیل، وقت زیادی برای حضور توی کلاس‌ها ندارین، تحصیل توی این دوره میتونه براتون خوب باشه. شما برای تحصیل تو دوره مجازی هم باید شهریه پرداخت کنید که البته میزان شهریه به اندازه پردیس خودگردان، بالا نیست.
غیرانتفاعی
این دسته از دانشگاه‌ها هیچ ارتباطی با دولت ندارن و واسه همین، شما هزینه تحصیل رو به خود دانشگاه میپردازین. معمولاً سطح علمی این دوره پایین‌تر از بقیه دوره‌هاست و باید این نکته رو هنگام انتخاب رشته کنکور در نظر داشته باشین. همچنین، اینو بدونید که هم با کنکور و هم بدون کنکور میتونید تو این دوره‌ها ثبت نام کنید که شرایط هر دانشگاه با دانشگاه دیگه تو این زمینه متفاوته.
پیام نور
برای تحصیل تو این دوره هم باید هزینه بپردازین. آموزش این دانشگاه از طریق نیمه حضوریه یعنی شما هم کلاس‌های حضوری دارین و هم مجازی. همچنین، تحصیل توی این دوره هم مثل دوره مجازی هم با کنکور و هم بدون کنکور صورت میگیره.
آزاد
دانشگاه آزاد که قبلاً کنکور مخصوص خودشو داشت، دیگه الان با توجه به نتایج کنکور سراری دانشجو میگیره و تو بعضی از رشته‌ها هم اصلاً نیازی به دادن کنکور نیست. دانشگاه آزاد معمولاً از دولتی روزانه سطح پایین‌تری داره اما بعضی از واحدهای اون مثل تهران مرکز، تهران جنوب، علوم پزشکی و علوم تحقیقات، سطح مطلوبی دارن که از خیلی دانشگاه‌های روزانه و دولتی شهرهای دیگه بالاتره. شما برای تحصیل توی دانشگاه آزاد باید هزینه بپردازین. بعضی از دانشگاه آزادها هم خودشون یه واحد پردیس خودگردان ساختن که هزینه بیشتری از دانشجو میگیرن.
برای انتخاب رشته کنکور چه عواملی رو باید در نظر بگیرین؟
و اما میرسیم به مهم‌ترین بخش انتخاب رشته کنکور که باید خیلی بهش توجه داشته باشین. سالانه تعداد زیادی از داوطلبا هستن که دقت کافی رو توی انتخاب رشته نمیکنن و مجبور میشن دوره تحصیل‌شون رو به اجبار طی کنن یا وسط تحصیل انصراف بدن. این میتونه به این دلیل باشه که فرد از رشته‌ای که انتخاب کرده ناراضیه و دوستش نداره، از شهر انتخابی خودش پشیمونه و یا کلاً تصوراتش نسبت به رشته انتخابیش با واقعیت خیلی تفاوت داشته. ما اینجا براتون مهم‌ترین عواملی که باید توی انتخاب رشته کنکور در نظر بگیرین رو آوردیم تا بتونین با دید بازتری این مرحله از کنکور رو پشت سر بذارین و با رضایت مدت تحصیل‌تون رو طی کنین.
مطلب مرتبط: تست زنی کنکور
داشتن علاقه
شاید این رو بارها و بارها شنیده باشین که برای انتخاب رشته کنکور، باید علاقه رو در نظر بگیرین. باید بگیم که این عامل واقعاً تعیین کنندس و حتماً باید بهش توجه داشته باشین. امروزه دنیا داره به سمتی میره که شما توی هر رشته‌ای که خوب باشین و بتونین خودی نشون بدین، موفقیت شغلی دارین و به درآمد خوبی هم میرسین. وقتی شما به یک رشته صرفاً دیدگاه درآمدی داشته باشین و فقط به بازار کارش فکر کنین، هم دوره تحصیل و هم دوره کار رو با سختی خیلی زیاد میگذرونین و هیچ لذتی از زمان‌تون نمیبرین.
شهر محل زندگی
خیلی از بچه‌ها هنگام انتخاب رشته کنکور فکر میکنن با دوری از خونه مشکلی ندارن و میتونن بدون خونه و خونواده زندگیشون رو جلو ببرن، اما واقعیت اینه که توانایی همه توی مستقل بودن یکی نیست. اگر واقعاً فکر میکنین که براتون مشکله به صورت مستقل و توی یه شهر دیگه زندگی کنین، سعی کنین دانشگاه‌های توی شهر خودتون یا حداقل شهرای اطراف رو توی اولویت قرار بدین تا از این نظر مشکلی نداشته باشین.
نکته دیگه درباره محل دانشگاه و شهری که میرین، آب و هوای اونجاس. اگر قبلاً واقعاً تجریه بدی از زندگی توش شهرای سرد رو داشتین، سعی کنین اون شهرا رو توی اولویت آخر بذارین. توجه کنین که شما قراره حداقل 4 سال توی اون شهر زندگی کنین و دانشگاه برید.
به بازار کار هم توجه داشته باشین
توی انتخاب رشته کنکور فقط توجه به علاقه نیست که میتونه آینده شما رو تضمین کنه، بلکه باید به بازار کار هم خیلی توجه کنین. البته منظور ما این نیست که این مورد رو توی اولویت بذارید، اما دقت کنین که بین دو تا رشته، اگر مثلا میزان علاقتون به یکی 9 از 10 و اون یکی 8 از 10عه اما شرایط بازار کاری 3 و دومی 7 هست، انتخاب رشته دوم عاقلانه‌تره چون این طوری شما هم به رشتتون علاقه دارین و هم بعد از تحصیل، شرایط خوبی از نظر کاری خواهین داشت. سعی کنین توی این مورد خیلی خوب تحقیق کنین و از هر کسی که توی رشتتون تحصیل کرده و بهش دسترسی دارین، درباره شغلش بپرسین و اصلاً هم خجالت نکشین.
به نوع دوره توجه داشته باشین
توی انتخاب رشته دقت کنین که برای تحصیل توی بعضی از دوره‌ها باید شهریه بپردازین. سعی کنین قبل از انتخاب این دوره‌ها از میزان شهریه و شرایطش اطلاعات کسب کنین. مثلاً تحصیل توی پردیس خودگردان رشته‌های دکتری پیوسته هزینه بالایی داره و باید اطمینان حاصل کنین که میتونین از پس این هزینه‌ها بر بیاین.
از توانایی‌های خودتون آگاهی داشته باشین
توی انتخاب رشته کنکور، فقط مهم این نیست که چی رو بیشتر از همه دوست دارین و بازار کار کدوم رشته از همه بهتره. شما باید بدونین که اصلاً از پس اون رشته و اون کار برمیاین یا نه. مثلاً خیلیا رشته پرستاری رو به خاطر بازار کارش و این که هیچ وقت بیکار نمیمونن انتخاب میکنن، اما حین تحصیل و حین کار متوجه میشن که اصلا طاقت موندن تو فضای بیمارستان رو ندارن و کار تو این رشته براشون مقدور نیست یا با عذاب زیادی همراهه. به نظر شما کسی که توانایی کار توی بیمارستان رو نداره، عاقلانس که رشته پرستاری رو به خاطر بازار کار یا علاقه به خود کار پرستاری انتخاب کنه؟ مطمئناً نه. پس تو انتخاب رشته کنکور به این مورد هم دقت کافی داشته باشین.
کلام پایانی
توی این مقاله سعی کردیم هر چیزی که درباره انتخاب رشته کنکور لازمه رو، از زمان برگزاری انتخاب رشته تا عواملی که باید حین این کار در نظر داشته باشین، بهتون توضیح بدیم. امیدواریم با خوندن این مطلب بتونین دید بهترین نسبت به این مرحله مهم از کنکور پیدا کنین و انتخاب رشته کنکور رو دقیق‌تر انجام بدین. فراموش نکنین که بعد از تحویل برگه پاسخنامه، کنکور هنوز تموم نشده و مهم‌ترین بخش مسیر یعنی انتخاب رشته باقی مونده که باید توجه ویژه‌ای بهش داشته باشین. اگر سوالی درباره انتخاب رشته کنکور و مواردی که تو این مقاله آورده شدن داشتین، خوشحال میشیم که اونا رو با یادگیری نوین در میون بذارین.
